Złocista, aromatyczna, aksamitna - oliwa z oliwek to jedno z najcenniejszych skarbów kuchni śródziemnomorskiej. Od wieków stanowi nieodłączny element kultury, a jej smak i właściwości zdrowotne są cenione na całym świecie. Niezależnie od tego, czy jest stosowana do smażenia, marynowania, czy jako dodatek do sałatek, oliwa z oliwek zachwyca swoją wyjątkową jakością i niepowtarzalnym smakiem. Przyjrzymy się bliżej temu magicznemu płynowi, jego historii, właściwościom i różnym zastosowaniom w kuchni.
Historia oliwy z oliwek sięga starożytnych cywilizacji
basenu Morza Śródziemnego, gdzie drzewo oliwne było uprawiane już około 6000
lat temu. Pierwsze dowody na uprawę oliwek pochodzą z Krety, a wkrótce potem
oliwa z oliwek zaczęła odgrywać ważną rolę w kulturach starożytnej Grecji,
Rzymu i Egiptu. W Grecji oliwa była uważana za dar bogów, symbol pokoju i
dobrobytu, a także miała zastosowanie w ceremoniach religijnych, medycynie i
kosmetyce.
Rzymianie rozwinęli techniki produkcji oliwy i
rozpowszechnili jej użycie w całym Imperium Rzymskim. Dzięki nim oliwa stała
się cennym towarem handlowym, a jej znaczenie nie zmalało przez wieki.
Współcześnie kraje śródziemnomorskie, takie jak Włochy, Hiszpania, Grecja i
Tunezja, są największymi producentami oliwy z oliwek na świecie.
Oliwa z oliwek jest produkowana przez wyciśnięcie owoców
oliwek. Owoce te są suszone, a następnie mielone, aż powstanie pasta z oliwek.
Następnie pasta jest prasowana, aby oddzielić oliwę od wody i innych
składników.
Oliwy z oliwek mogą mieć różne smaki, w zależności od
odmiany oliwek, regionu uprawy, sposobu produkcji i dojrzewania. Wyróżnia się
oliwy:
- Extra Virgin – nierafinowane, tłoczone na zimno,
o intensywnym smaku i aromacie oliwek.
- Virgin – nierafinowane, tłoczone na zimno, o
mniej intensywnym smaku i aromacie niż extra virgin.
- Pure – rafinowane, o łagodnym smaku i aromacie,
uzyskane z mieszanki tłoczonych oliwek i olejów rafinowanych.
- Light – rafinowane, o bardzo łagodnym smaku i
aromacie, uzyskane z mieszanki tłoczonych oliwek i olejów rafinowanych,
niskokaloryczne.
Oliwa z oliwek zawiera przede wszystkim jednonienasycone
kwasy tłuszczowe, które są korzystne dla zdrowia serca i układu krążenia.
Ponadto oliwa z oliwek zawiera także wiele innych składników odżywczych, takich
jak polifenole i witamina E, które mają silne właściwości antyoksydacyjne.
Oliwa z oliwek jest wykorzystywana w kuchni na całym
świecie, do sałatek, smażenia, pieczenia, a także jako dip do chleba lub
dodatek do sosów. Poza tym, oliwa z oliwek jest używana jako składnik wielu
kosmetyków, ze względu na swoje właściwości nawilżające i antyoksydacyjne.
Oliwa z oliwek jest ważnym symbolem w kulturze
śródziemnomorskiej. W Grecji, sędziowie w starożytnych igrzyskach olimpijskich
byli smarowani oliwą z oliwek przed rozpoczęciem rywalizacji. W Hiszpanii
istnieje drzewo oliwne, które uważane jest za najstarsze na świecie i ma ponad
1700 lat.
Przechowuj oliwę z oliwek w suchym i chłodnym miejscu, z
dala od źródeł ciepła, światła i wilgoci. Najlepiej, jeśli będzie to ciemne
miejsce, takie jak spiżarnia lub szafka kuchenna. Unikaj przechowywania oliwy w
plastikowych butelkach, ponieważ mogą one zawierać szkodliwe związki chemiczne,
które mogą wpłynąć na jakość oliwy. Zamiast tego, wybierz butelki ze szkła
ciemnego, które chronią oliwę przed światłem. Oliwa z oliwek może twardnieć lub
krystalizować się w niskich temperaturach, co nie oznacza, że jest zepsuta. Aby
przywrócić jej płynność, wystarczy delikatnie podgrzać butelkę w dłoniach lub
postawić ją w ciepłym miejscu na kilka minut. Oliwa z oliwek powinna być
spożywana w ciągu 6-12 miesięcy od daty produkcji. Po upływie tego czasu może
stracić na jakości i smaku.